Het Koningswoord: participatiesamenleving
september 21, 2013 16 reacties
ANP
Hij sprak op Prinsjesdag deze voorgekauwde woorden uit en sindsdien is het woord participatiesamenleving nog hotter dan hot:
Het is onmiskenbaar dat mensen in onze huidige netwerk- en informatiesamenleving mondiger en zelfstandiger zijn dan vroeger. Gecombineerd met de noodzaak om het tekort van de overheid terug te dringen, leidt dit ertoe dat de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker verandert in een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving.
Er ging afgelopen week geen dag voorbij of HET woord kwam ter sprake alsof het thema niet een allang voorgekookt potje zou zijn.
De linke soep staat immers al jaren te trekken en wel op een manier dat burgers zich terecht afvragen of ze in de soep komen te zitten en zo ja, tot hoe diep dan wel. Bij velen komen die onzekerheden al de neus en de oren uit, want de vraag is nog steeds óf de soep inderdaad nooit zo heet gegeten wordt als zij wordt opgediend door beleidsmakers die van zichzelf vinden van wanten te weten.
Neem bijvoorbeeld ex-CDA-Kamerlid Sabine Uitslag die zich halverwege 2011 hardop afvroeg wat de definitie van mantelzorg is:
“Laatst was ik in het weekend een ontbijtje aan het klaarmaken voor mezelf en m’n lief en ik vroeg me af: ben ik nu aan het mantelzorgen?”
In juli van dit jaar zorgde bijvoorbeeld Deventer wethouder Margriet de Jager voor de nodige ophef door werklozen en vrijwilligers te willen inzetten bij het wassen en aankleden van ouderen en hulpbehoevenden. De ‘Deventer aanpak’ bleek gelukkig strijdig met de koers van staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid), maar dat wil niet zeggen dat die dús een rechte koers aan het varen is en wèl precies weet waarmee bezig te zijn. Het kan makkelijk dat een veilige haven niet te vinden is en Nederland afstevent op een nationale ramp.
Het lijkt er op dat in het algemeen de zorgen over de gevolgen van de zorgbezuinigingen na Prinsjesdag zijn toegenomen.
Op Artsennet een verzameling 1e reacties op de begroting 2014: Volksgezondheid, Welzijn en Sport, met positieve en negatieve geluiden.
Een greep uit andere media van de afgelopen week:
* De participatiesamenleving is een mooie term om te verbloemen dat arme mensen gewoon de klos zijn, stelt Malou van Hintum.
* Eerste Hulp Bij Politiek: wat is dat, een participatie-samenleving?
* TNS Nipo met het risico van een participatiesamenleving.
‘Gettovorming dreigt door participatiesamenleving’
* De invalshoek van Menno Oosterhoff ((kinder)psychiater) met: Er volgt nu een keuzemenu.
* Youp van het Hek met:Gehandjeklapten
Buurman aan de deur. Of ik via de babyfoon af en toe even naar zijn demente moeder wil luisteren? Dit alles in het kader van de participatiesamenleving. In ruil wast hij mijn auto en maait hij ons gazonnetje. Hij moet weg………….
* De wethouders in de regio Gooi en Vechtstreek met een brandbrief om persoonlijke zorg.
* Een rondje welles-nietes:
Wouter Bos: ‘PvdA steunt participatie-samenleving? Zeg me dat het niet zo is!’
PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem:’Reactie Bos op participatiesamenleving zwart-wit’
en:
Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk:’De overheid kan niet elke grasspriet bijknippen’.
Ronald van Raak Tweede Kamerlid voor de SP:’Plasterk is als een tuinman die denkt dat de bloemen vanzelf gaan bloeien’.
Het laatste woord over hoe de participatiesamenleving ingevuld zou moeten worden, is nog lang niet gesproken, dus maar weer het spreekwoord:
‘Eerst gedaan en dan pas gedacht, heeft al heel wat onnodige ellende gebracht’
Ik hoop van harte dat we niet over een tijdje -met de moed in de schoenen- elkaar op de puinhopen nog wat pogen op te peppen met:
Cryptocheilus Weblog 
http://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/21/vijfduizend-mensen-protesteren-in-amsterdam-tegen-bezuinigingen/
Ruim vijfduizend mensen hebben vanmiddag in het centrum van Amsterdam gedemonstreerd tegen de bezuinigingen van het kabinet. Aan de demonstratie deden tientallen organisaties en verschillende politieke partijen mee, waaronder de SP en GroenLinks.
De betogers maken zich zorgen over de aangekondigde bezuinigingen op de zorg en de kinderopvang. Verder maken ze zich kwaad over de hoge bonussen, de belastingontwijking en de topinkomens in het bedrijfsleven die niet worden aangepakt door het kabinet.
‘Leuk hoor, die eigen kracht, maar wat betekent dat straks voor de wajonger?’
Een taalcursus voor beleidsmedewerkers bij de gemeente, zo zou je het kunnen noemen. Want wat bedoelt het kabinet nou eigenlijk met ‘burgers in hun kracht zetten’, ‘ontzorgen’ of ‘zorg dichterbij de burger brengen’?
Voor alle gemeentes die ook moeite hebben met de stroom aan beleidsjargon waarin de aanstaande decentralisaties (jeugdzorg, Wmo, Participatiewet en passend onderwijs) kundig en met onophoudelijk optimisme worden verpakt, maakte de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten een instructiefilmpje. Om met elkaar ‘in gesprek te gaan’ moet je immers wel dezelfde taal spreken.
eindquote:
‘Niet lullen maar poetsen’ is het gezegde, maar het is inderdaad lastig om te gaan poetsen als men niet/nauwelijks weet waarover nou precies geluld wordt.
De volgende opinie met het koningswoord:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/article/detail/3513878/2013/09/21/Participatiesamenleving-vraagt-om-bescheiden-bestuur.dhtml
Participatiesamenleving vraagt om bescheiden bestuur
Willem Trommel − 21/09/13, 22:00
De tendens naar meer lokale samenwerking is wellicht een beweging naar een ‘participatiesamenleving’. Maar dan niet zoals het kabinet deze voor ogen heeft: van bovenaf opgelegd, met het doel te bezuinigen. Wel als het gaat ‘sociale ambachtelijkheid’ en bescheiden bestuur.
De institutionele inrichting van de verzorgingsstaat heeft de afgelopen decennia ingrijpende veranderingen ondergaan. Publieke instellingen – zorg, zekerheid, wonen, onderwijs – zijn verzelfstandigd en in een marktcontext geplaatst. Gemeenten kregen nieuwe verantwoordelijkheden toebedeeld, eerst op terreinen als bijstand en maatschappelijke ondersteuning en binnenkort ook ten aanzien van jeugdzorg, langdurige zorg en arbeid voor mensen met beperkingen (de Participatiewet).
Gaandeweg ontwikkelt zich uit deze institutionele herzieningen een nieuw speelveld van actoren, dat zich in wisselende constellaties bezighoudt met het maken en uitvoeren van lokaal sociaal beleid. Dit speelveld wordt aan de ene kant overschaduwd door ‘gulzig bestuur’ dat krampachtig zoekt naar nieuwe methodieken om de greep op de sociale werkelijkheid te herstellen. Door zich steeds indringerder te bemoeien met de leefwereld van de burgers achter de voordeur, in de wijken, op de arbeidsmarkt en in hun vrije tijd. Dit alles met het doel om ons land hernieuwd op te stuwen in de economische vaart der volkeren. Het is de participatiesamenleving die het kabinet voor ogen lijkt te hebben.
We zien echter aan de andere kant ook ook de ontwikkeling van initiatieven die zich juist geheel van de knellende banden van de oude institutionele kaders willen bevrijden, zoals ‘vrijwillige associaties’ in de zorg; veelal kleinschalige maar soms ook rap uitdijende sociale verbanden van (oudere) burgers die hun eigen zorg beogen te regelen.
Lokale praktijken worden kortom ofwel ondergeschikt gemaakt aan een nationaal streven naar lijfsbehoud, ofwel gedwongen tot een radicale exit-optie. Economisch nationalisme versus bangig cultureel lokalisme. De vraag is nu of hier iets tussen ligt, en of zo’n ‘derde weg’ wijst op de mogelijkheid van een meer bescheiden bestuur.
Willem Trommel is hoogleraar beleids- en bestuurswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Dit artikel is een geactualiseerde en verkorte versie van het hoofdstuk dat hij schreef voor het boek ‘Bouwplaats lokale verzorgingsstaat’, H. Bosselaar en G. Vonk (red.), Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 2013.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/6235/Martin-Sommer/article/detail/3513957/2013/09/22/Martin-Sommer-Het-gaat-er-kennelijk-om-dat-de-overheid-jouw-sores-betaalt.dhtml
OPINIE – Martin Sommer − 22/09/13, 06:00
Volgens columnist Martin Sommer is de participatiesamenleving die premier Rutte voor ogen heeft nog heel ver weg. Niet een helpende hand, maar het eigen belang lijkt de boventoon te voeren. Waarom? ‘Het gelijkheidsideaal baart automatisch meer vraag naar gelijkheid. Er is per definitie altijd een achtergestelde groep, en daarna is er altijd wel weer een politicus die zich daarover ontfermt.’
eindquote:
Om niet in herhaling te hoeven vallen, verwijs ik alvast naar deze draad/thread die hier afgelopen mei begon met als rode draad: Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. Heel wat knelpunten door onder meer tegenstrijdige eisen komen langs.
11 mei:
Even naar een andere quote van Martin Sommers:
(vet door mij)
Bingo/kienen is een van de vele (mogelijke) groepsactiviteiten die in zorgcentra verzorgd wordt door de afdeling Activiteitenbegeleiding. Niet een van de minst belangrijke, dus geen enkele reden om daar denigrerende uitspraken over te doen en/of te roepen dat dat te duur is.
Bingo kan bijvoorbeeld nog verbazingwekkend lang -al of niet met een klein handje hulp- gespeeld worden door bewoners die aan het dementeren zijn, en van zo’n middag of avond met volle teugen genieten. En ja, ook Bingo valt onder de eindverantwoordelijkheid van minstens een/1 activiteitenbegeleider/ster die voor deze uren betaald wordt. Ver-schrik-KUL-luk nietwaar?
Verplicht een geranium voor ieders raam en huppakee: tel uit je winst!
Dansen/rolstoeldansen, bioscoopavond of muziek of diverse optredens in de zaal, koersballen en noem maar op: wat een flauwekul. Nog een gratis geraniumpje op de vensterbank erbij en iedereen is blij. [/sarcasm]
Kortom: goed zorgen voor bewoners van zorgcentra is méér dan lichamelijke verzorging alleen.
Participatie betekent in dit verband: meedoen naar vermogen en niet naar onvermogen met onder meer dit soort indirecte bedreigingen:
http://nos.nl/artikel/554135-pvdakantoor-amsterdam-beklad.html
Het partijbureau van de PvdA aan de Herengracht is beklad. Onbekenden hebben met rode verf de tekst: “Hier is je participatie” op de deur gespoten.
De tekst is een verwijzing naar een passage uit de Troonrede die koning Willem-Alexander dinsdag uitsprak. De koning zei daarin…….
Als het kabinet participatie echt zo belangrijk vindt, is er nog veel te winnen. Zet werklozen en jongeren als vrijwilliger in, betoogt hoogleraar Evelien Tonkens vandaag in Trouw
Al vanaf de jaren tachtig heerst het idee dat de verzorgingsstaat een meer activerend karakter moet krijgen. De koning zei dus niets nieuws toen hij in de Troonrede betoogde dat ‘de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker verandert in een participatiesamenleving’. Toch kreeg de term ‘participatiesamenleving’ de volle aandacht van de media. Het klinkt gezamenlijker en positiever dan ‘eigen verantwoordelijkheid’. De term participatiesamenleving lijkt te voorzien in een behoefte aan een positief, motiverend en samenbindend ideaal, getuige de weerklank die deze term vindt.
Echter: onder de vlag van de participatiesamenleving neemt de regering vooral participatie-ontmoedigende maatregelen (precies in de lijn met het adagium van ‘eigen verantwoordelijkheid’): bezuinigingen op arbeidsbemiddeling, dagbesteding, kinderopvang, bibliotheken, muziekscholen, buurthuizen, speeltuinen, zorgboerderijen, thuiszorg, studiefinanciering, kinderboerderijen, zwembaden en talloze andere regelingen, activiteiten en openbare plekken die mensen in staat stellen om aan de samenleving deel te nemen.
eindquote:
http://www.artsennet.nl/Nieuws/Op-tv/Uitzending/137126/Oudminister-reageert-op-participatiesamenleving.htm
Sinds de troonrede is ‘participatiesamenleving’ een begrip. Volgens de regering moet dit model de verzorgingsstaat vervangen, volgens anderen een is het een onhaalbaar concept. Oud-minister van Bert de Vries (CDA) van Sociale Zaken reageert in EenVandaag. Hij vreest een tweedeling in de samenleving.
Tja, vrijwilligerswerk. Soms lijkt dat bijna net zo lastig te vinden als een betaalde baan.
Mijn ervaringen:
Bibliotheekmedewerkster bij het Koninklijk concervatorium. Volgens anderen op m’n lijf geschreven, maar helaas, men vond iemand anders.
Taalmaatje bij Vluchtelingenwerk.
Eerste maatje werd na 2 ontmoetingen ziek en bleek later weg te zijn.
Potentieel tweede maatje voelde geen klik met mij. Ze kende me namelijk al van het re-integratiebedrijf waar we beide waren geweest. Dame van Vluchtelingenwerk betoogde dat ze (het potentiële maatje) graag verzorgd Nederlands wilde leren en dat mijn Nederlands zeer verzorgd was en dat dit niet voor ieder taalmaatje gold. Liet zich hierdoor niet overtuigen.
Potentieel derde maatje voelde ook geen klik, maar onder een soort “een twee drie in godsnaam” wilde ze het toch wel proberen. Moest eerst nog een operatie ondergaan en zou daarna contact opnemen. Niets meer gehoord.
Computermaatje voor licht geestelijk gehandicapten. Bedoeling leek te zijn een soort een op een begeleiding te geven bij een computercursus. Gesprek kwam min of meer neer op: “dit is toch niets voor u” en “we zoeken een man”. Als jullie een man zoeken, waarom nodigen jullie dan iemand die Renate heet uit?
Bibliotheekmedewerkster Duitse bibliotheek.
Niets van gehoord.
Bibliotheekmedewerkster bij buurtbibliotheek.
Wederom uiteindelijk afgewezen, omdat men iemand anders had.
Onlangs een functie als tester, stond bij de vrijwilligersvacatures voor IT. Gereageerd en niets meer gehoord.
Onder een participatiesamenleving versta ik een samenleving waarin mensen mee kunnen doen en daar eventueel bij geholpen worden. Het lijkt echter meer op een “zoek het zelf maar uit”-samenleving.
http://www.nu.nl/politiek/3591654/rutte-wil-participatie-niet-opleggen.html
Rutte wil participatie niet opleggen
Dat zegt hij in een vraaggesprek met NU.nl na afloop van een werkbezoek aan twee particuliere wijkinitiatieven in Amsterdam.
“Het laatste wat ik wil is zeggen: ik heb nu iets gezien en dat wil ik over heel Nederland uitrollen”, aldus de premier.
De participatiesamenleving mag geen excuus zijn om weg te kijken van mensen die hulp nodig hebben, stellen Pieter Hilhorst en Jos van der Lans.
http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/article/detail/3520655/2013/10/03/Sociaal-doe-het-zelven-daar-help-je-mensen-mee.dhtml
Het kabinet-Rutte houdt ons voor dat de participatiesamenleving in de plaats komt van de verzorgingsstaat. Het is minder overheid en meer eigen verantwoordelijkheid van burgers. Het is minder professionele zorg en meer zorg door de buren/familie/netwerk. Premier Rutte reduceert het probleem tot een zwart-witkeuze vóór of tegen de verzorgingsstaat, een of/of-formule. Dat is nu precies waar het niet om gaat. Actieve betrokkenheid van burgers leidt tot een andere verzorgingsstaat, maar mag onder geen beding een alibi zijn voor een afbraak daarvan.
De roep om een participatiesamenleving wekt ten onrechte de indruk dat mensen op dit moment massaal passief op de bank hangen. Niets is minder waar. Nederland is kampioen vrijwilligerswerk. Ruim vijf miljoen Nederlanders zetten zich vrijwillig in voor anderen en voor elkaar……………..
eindquote:
Laat ik nou regelmatig een hard hoofd hebben over de kunde van zogenoemde (zorg)professionals, die er in de dagelijkse praktijk maar al te vaak een potje van maken.
http://nos.nl/artikel/562390-rutte-participatie-geen-bezuiniging.html
Het streven naar een participatiesamenleving is geen verkapte bezuinigingsoperatie van het kabinet. Dat zei premier Rutte in de jaarlijkse Dreeslezing. Volgens hem is de ontwikkeling dat burgers steeds meer zelf doen geen doel van beleid, maar een ontwikkeling die gaande is.
videofragment: http://nos.nl/video/562417-rutte-participatie-geen-bezuiniging.html
Ik hoor toch links en rechts heel andere geluiden. Onder meer in diverse comments bij dit item:
https://cryptocheilus.wordpress.com/2013/05/26/meldpunt-verspilling-in-de-zorg/
update 15 okt. Dit is een uitgebreidere samenvatting van de Drees-lezing die premier Rutte gisteravond in Den Haag heeft gehouden:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/3527371/2013/10/15/Mark-Rutte-De-politiek-loopt-achter-de-ontwikkelingen-aan.dhtml
Ik voelde het in september al aan m’n water 😉 :
http://nos.nl/artikel/575838-participatiesamenleving-wint-titel.html
Het woord participatiesamenleving is door de bezoekers van het Onze Taal-congres in Breda gekozen tot Woord van het Jaar. Een kwart van de 1300 aanwezigen koos voor het winnende woord.
Bron: Volkskrant
Het blijft nog ff afwachten op wat er in de praktijk precies van terecht komt:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4500/Politiek/article/detail/3682501/2014/07/02/De-participatiesamenleving-tijd-dat-het-kabinet-dat-concreet-maakt.dhtml
De participatiesamenleving: tijd dat het kabinet dat concreet maakt
In zijn eerste Troonrede, vorig jaar, trok koning Willem-Alexander de aandacht met het woord participatiesamenleving. Hij sprak het uit, maar het kabinet had het bedacht. Vandaag praat de Tweede Kamer met premier Rutte over de inhoud ervan.
Vervolg op vorige post:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4500/Politiek/article/detail/3682973/2014/07/02/Participatiesamenleving-geen-einddoel-maar-een-ontwikkeling.dhtml
De participatiesamenleving is voor het kabinet geen na te streven heilstaat. Volgens premier Mark Rutte duidt het begrip op een feitelijke vaststelling van een ontwikkeling die gaande is waarbij mensen het heft in eigen hand nemen en zelf dingen in hun omgeving organiseren.
Dat betoogde hij woensdagavond in een debat met de Tweede Kamer over de term die koning Willem-Alexander vorig jaar in de troonrede noemde. De………….
Veel wijzer word je er nog steeds niet van.