Bij borstkanker zorgt een amputatie NIET voor een hoger sterfterisico dan een borstsparende ingreep!

december 18, 2015 door 6 reacties

© de Volkskrant

© de Volkskrant


Een te ongenuanceerd persbericht (zonder de latere toevoeging) van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) zorgde afgelopen dinsdag voor een hoop onnodige onrust. Het gedonderjaag begon op de voorpagina van het ‘wetenschappelijke tijdschrift’ het AD met in de papieren krant:

In de digitale versie werd het: Lagere overlevingskans na borstamputatie bij kanker.

Het rammelende bericht begon daarna een tocht langs diverse media waaronder de NOS die ’s morgens begon met: Borstsparende operatie geeft mogelijk grotere overlevingskans. Een paar uur later gevolgd door: Veel vragen bij patiënten over borstkankeronderzoek en ’s avonds met: ‘Borstsparende operatie niet per se beter’


De grootste blooper kwam een dag later bij het NRC dat blijkbaar alle commotie van dinsdag gemist had:

Ook digitaal te lezen op dezelfde dag. Er worden appels met peren vergeleken -erfelijke aanleg heeft niets met het onderwerp van doen-, maar deze quote lijkt het journaille heel normaal te vinden:

Van de patiënten die een borstsparende operatie lieten doen, leefde na 10 jaar nog 76,8 procent, tegen 59,7 procent van de vrouwen die hun borst lieten weghalen. De overleving was dus beter na de borstsparende operatie, maar in beide groepen was ruim 80 procent na tien jaar nog helemaal vrij van borstkanker.

Het gebrek aan niveau is haast niet te geloven en zó teleurstellend! Niet verder kijken dan de eigen neus lang is en niet beseffen wat daarmee aangericht kan worden. Alles voor de kijk-en verkoopcijfers zo lijkt het.
De oplossing van de rekensom is anders vrij eenvoudig: de betreffende vrouwen hoeven namelijk helemaal niet aan de gevolgen van borstkanker overleden te zijn:

Overall, the women who had lumpectomy were younger and had more favorable cancer characteristics. Both of these factors would make it more likely that these women would have better survival compared to older women who had less favorable cancer characteristics.

After 10 years, overall survival rates were:

76.8% for women who had lumpectomy plus radiation
59.7% for women who had mastectomy

Overall survival is how long the women lived, whether or not the cancer came back.

(vet door mij)

Het zijn de tumorkenmerken die de prognose van borstkanker bepalen. Een kleine tumor kan gevaarlijk zijn dan een grote, maar dat is een ander hoofdstuk. Nu gaat het primair om alle borstkankerpatiënten die aan het twijfelen werden gebracht over een eerdere keuze (of die nu of binnenkort maar voor de keuze staan):

Anne-Marie Hagenaars

Als ex-patiënt met een amputatie en geen bestraling is het een schok om zoiets ’s morgens in de krant te moeten lezen. Dat je 40% kans hebt om over 10 jaar dood te zijn. Volgens mijn oncoloog is nuance op zijn plaats. Dus voor niks bijna een hartstilstand gehad deze morgen. Ik snap dat het een smakelijke kop is maar ik hoop dat het AD snapt dat als je hiermee te maken hebt (gehad) je het best wat voorzichtiger kunt brengen. 15/12/15 11:26

De Volkskrant kwam gisteravond terecht met de conclusie dat de berichtgeving ONZIN is. Onzin + onzin = onzin, blijft onzin.

Het lijkt er zodoende niet op dat deze richtlijnen snel gaan veranderen door het creatieve rekenwerk van het IKNL, dus laat je vooral niet (langer) gek maken: Chirurgische behandeling van borstkanker

De behandeling van de borst:

*Borstsparende operatie
*Borstamputatie
*Wanneer kom ik aanmerking voor borstsparend
*Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Nog meer weten? Klik hier

Filed under bugs, medisch Tagged with , , , , , , , , , , , , , , , ,

6 Responses to Bij borstkanker zorgt een amputatie NIET voor een hoger sterfterisico dan een borstsparende ingreep!

  1. Renate says:
    december 18, 2015 om 1:05 pm

    Ligt het aan mij dat er een vreemd belletje gaat rinkelen bij de naam ‘Integraal Kankercentrum’?
    Of heb ik gewoon een verkeerde associatie bij het woord ‘Integraal’?

    Ik had al onmiddellijk de nodige vraagtekens bij dit bericht, alleen al door het idee dat een borstbesparende operatie misschien niet mogelijk is als de tumor te groot is. Nu weet ik dus dat de tumorgrootte niet veel uitmaakt voor de overlevingskans, maar goed. Ik had in ieder geval al het idee dat het allemaal weer erg kort door de bocht was.

  2. wilmamazone says:
    december 18, 2015 om 3:58 pm

    Renate:

    Ligt het aan mij dat er een vreemd belletje gaat rinkelen bij de naam ‘Integraal Kankercentrum’?
    Of heb ik gewoon een verkeerde associatie bij het woord ‘Integraal’?

    Dit keer waren ze blijkbaar vergeten om de borstkankerpatiënt centraal te stellen, maar de organisatie op zich lijkt me niet verkeerd:
    https://iknl.nl/over-iknl/iknl

    Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) is het kennis- en kwaliteitsinstituut voor professionals en bestuurders in de oncologische en palliatieve zorg. Ons doel: de oncologische en palliatieve zorg continu te verbeteren.
    IKNL benadert preventie, diagnose, behandeling, nazorg en palliatieve zorg als een keten waarin de patiënt centraal staat. Om kwalitatief goede zorg te waarborgen ontwikkelen we producten en diensten ter verbetering van de oncologische zorg, de nazorg en de palliatieve zorg, zowel voor de inhoud als de organisatie van de zorg binnen en tussen zorginstellingen. Daarnaast draagt IKNL nationaal en internationaal bij aan de beleidsvorming op het gebied van oncologische en palliatieve zorg.

    Onze missie
    Iedere patiënt heeft recht op optimale oncologische en palliatieve zorg. Om te waarborgen dat de kwaliteit van zorg overal zo hoog mogelijk is, voeren we onze taken landelijk uit maar mét oog voor de regionale verschillen.
    IKNL richt zich op professionals, onderzoekers en besturen van zorginstellingen en op zorgverzekeraars, wetenschappelijke verenigingen en koepelorganisaties in de zorg.

    IKNL is in 2011 ontstaan door een bundeling van zeven regionale kankercentra. Per januari 2014 zijn ook Integraal Kankercentrum Zuid en IKNL samengevoegd. De regionale kankercentra werkten voorheen samen in de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC).

    Door het woord integraal gaat bij mij in ieder geval geen belletje rinkelen.

    Ik had al onmiddellijk de nodige vraagtekens bij dit bericht, alleen al door het idee dat een borstbesparende operatie misschien niet mogelijk is als de tumor te groot is.

    Het ging nu net om en over borstkanker in een vroeg stadium:
    http://iknl.nl/onderzoek/nieuws/nieuws-detail/2015/12/10/borstsparende-therapie-bij-vroege-borstkanker-leidt-tot-betere-overleving

    Minder regionale recidieven en metastasen
    Uit de analyses van de subgroep bleek verder dat patiënten die een borstsparende therapie kregen, minder vaak regionale recidieven en metastasen ontwikkelden dan patiënten na mastectomie. Aanvullende analyses, waarin de 10-jaarsoverleving van afstandsmetastasen werd berekend, liet zien dat patiënten met borstkankerstadium T1N0 [kleine tumoren tot 2 cm, zonder aangedane lymfeklieren] die borstsparende therapie kregen, een significant betere 10-jaars ziektevrije overleving hadden in vergelijking met patiënten die een mastectomie kregen.

    “Hoewel we het niet kunnen bewijzen aan de hand van onze gegevens, denken wij dat radiotherapie een belangrijke rol heeft gespeeld bij de verschillen tussen de uitkomsten van beide behandelingen”, aldus Sabine Siesling. “Deze resultaten suggereren dat borstsparende therapie de beste behandelkeuze is, met name bij patiënten met T1N0 stadium borstkanker mits deze behandeling medisch haalbaar is en voldoet aan de wensen van de patiënt.”

    Na een mastectomie/amputatie wordt de hele verwijderde borst ook puntje precies nagekeken door een patholoog en o.a. -net als bij een borstsparende operatie- gekeken of de snijvlakken schoon zijn. Dat er in dit stadium kankercellen achtergebleven zouden zijn in het operatiegebied en/of naast het borstbeen vind ik niet erg aannemelijk. Daarnaast is het zo dat in ong. 60% van alle gevallen een (lokaal) recidief ontstaat in de 1e drie jaar na een operatie:
    http://www.borstkanker.nl/plaatselijke_recidieven

    Hoe groot is de kans op een recidief?
    De kans op een terugkerende tumor is afhankelijk van vele factoren, waaronder leeftijd, de grootte van de eerdere (primaire) tumor, het aantal lymfklieruitzaaiingen van de primaire tumor, en specifieke tumoreigenschappen als hormoon- en HER2/neu-gevoeligheid. Als een tumor terugkeert, gebeurt dat in zestig procent van de gevallen binnen drie jaar na de eerste behandeling.

    Behandeling
    Een plaatselijk recidief zal curatief (genezend) behandeld worden als er geen uitzaaiingen zijn. Deze behandeling is niet wezenlijk anders dan bij een primaire tumor. Een recidief betekent vooral een slechtere prognose. De teruggekomen borstkankercellen zijn vaak agressiever. Wanneer het gaat om een enkelvoudige tumor, dan ligt de vijfjaars overlevingskans tussen de 40 en 65 procent. Daarbij maakt het niet uit of er eerder een amputatie of een borstsparende operatie is gedaan.
    Als er wel uitzaaiingen gevonden worden, zal de behandeling zich niet meer richten op genezing (curatief), maar op kwaliteit van leven door verzachting van pijn en het verlichten van klachten (palliatief).

    Bij de toelichting zeggen de onderzoekers o.a.:
    http://iknl.nl/onderzoek/nieuws/nieuws-detail/2015/12/17/toelichting-op-berichtgeving-over-onderzoek-naar-borstkankeroperaties

    Effecten op lange termijn
    Van belang is ook dat onze studie werd uitgevoerd op patiënten die 10 tot 15 jaar geleden werden behandeld. Alleen op deze wijze kunnen we immers iets zeggen over de effecten op langere termijn. Intussen zijn zowel de diagnostische als de behandelingsopties verder verbeterd, waarmee de overleving nog is toegenomen. Hierbij denken we aan betere beeldvorming, waarmee nog nauwkeuriger kan beoordeeld worden welke patiënten in aanmerking komen voor een borstsparende behandeling, nauwkeurigere bestralingstechnieken zodat die nog veiliger zijn geworden, en aan een nog ruimere toepassing van aanvullende behandelingen met chemotherapie of hormoontherapie. Dit draagt allemaal bij aan de verbetering van de overleving.

    Amputatie of borstsparend?
    De rol van de behandeling met radiotherapie als onderdeel van de borstsparende behandeling lijkt in onze studie vooral van belang bij hele kleine tumoren zonder aangetaste lymfeklieren. Bij een groot deel van hen werd destijds geen aanvullende behandeling zoals chemotherapie of hormoontherapie gegeven. Toch zal ook voor patiënten die in deze groep vallen een borstsparende operatie gevolgd door radiotherapie lang niet altijd een mogelijkheid zijn.
    Een amputatie heeft de voorkeur als de tumor bijvoorbeeld meerdere haarden heeft, of gepaard gaat met een groter gebied met DCIS, of omdat het borstvolume geen borstsparende behandeling toelaat, of als er een verhoogde kans is op een tweede tumor vanwege een erfelijke aanleg. Dit betekent nog niet dat je overleving minder wordt omdat het geen borstsparende behandeling betreft.
    Van doorslaggevend belang is dat patiënten in overleg met hun behandelaar de behandeling krijgen die aansluit op hun specifieke tumorkenmerken en past bij hun persoonlijke omstandigheden.

    Wij hebben als onderzoekers nooit de bedoeling gehad ophef of onrust te veroorzaken. Deze studie draagt bij aan het verbeteren van de zorg, zo hebben ook veel medisch specialisten ons de afgelopen dagen laten weten.

    Namens de onderzoekers,
    Marissa van Maaren, Linda de Munck, Luc Strobbe en Sabine Siesling.

  3. Renate says:
    december 18, 2015 om 7:44 pm

    Tja, als allerlei ziekenhuizen menen kwakzalverij te moeten vermengen met geneeskunde, dan krijg ik wel eens verkeerde ideeën bij het woord ‘Integraal’.
    Voor de rest, vertrouw nooit kranten en andere media, als het gaat om wetenschappelijk nieuws. Men heeft vaak toch wel erg de neiging om flink voor de muziek uit te lopen, of dingen gewoon volkomen verkeerd uit te leggen.

    Ik weet overigens dat m’n moeder oorspronkelijk een borstbesparende operatie zou krijgen, maar dat tijdens de operatie bleek dat de borst toch helemaal weggehaald moest worden. Ze is overigens nooit aan kanker overleden.

  4. wilmamazone says:
    december 19, 2015 om 9:38 am

    Renate:

    Voor de rest, vertrouw nooit kranten en andere media, als het gaat om wetenschappelijk nieuws. Men heeft vaak toch wel erg de neiging om flink voor de muziek uit te lopen, of dingen gewoon volkomen verkeerd uit te leggen.

    Medisch Contact kwam gisteren (laat in de middag) ook met een samenvatting:
    http://www.medischcontact.nl/Actueel/Nieuws/Nieuwsbericht/152268/Ophef-over-borstkankerstudie.htm

    Ophef over borstkankerstudie

    Een congrespresentatie over borstkankeroverleving heeft de afgelopen week stof doen opwaaien. De boodschap dat de tienjaarsoverleving na een borstsparende operatie fors hoger is dan na een mastectomie, leidde tot ongerustheid bij patiënten en irritatie bij sommige artsen. De betrokken wetenschappers en het IKNL krijgen kritiek te verduren over het naar buiten brengen van de resultaten.

    Het gaat om onderzoeksresultaten die nog niet in een peer reviewed blad zijn gepubliceerd. De onderzoekers……..

    De organisatoren van het congres in San Antonio vinden de Nederlandse studie interessant, en vragen of de onderzoekers deze op een persconferentie kunnen toelichten. Ook vragen zij om een persbericht, dat wordt verspreid. Enkele Amerikaanse, Britse en Belgische media berichtten er vervolgens over, veelal in combinatie met andere gepresenteerde, al dan niet voorlopige, resultaten. De invalshoek is daar vooral: kies niet te snel voor mastectomie, want borstsparend opereren is veilig. Volgens Amerikaanse artsen is die boodschap nodig, omdat steeds meer vrouwen zouden kiezen voor een mastectomie, mogelijk in navolging van filmster Angelina Jolie. Zij liet beide borsten preventief amputeren, in verband met familiaire aanleg.

    Het bericht bereikt dan ook Nederland, en verschijnt op de voorpagina van het AD. De boodschap heeft dan inmiddels een andere lading gekregen:………

    Door die andere lading zijn vanaf dinsdagmorgen heel wat mensen druk geweest met het ontzenuwen van de berichtgeving aan met name verontruste borstkankerpatiënten, maar desondanks zal het onjuiste nieuws mogelijk nog lang na-ijlen in Nederland.

    eindquote MC:

    Siesling betreurt het dat er zoveel onrust is ontstaan over de uitkomsten van de studie. ‘We hebben nooit de suggestie willen wekken dat amputatie een slechte keuze is. Wel dat borstparend opereren met adjuvante behandeling bestraling net zo veilig kan zijn.’

    Mits er duidelijk genoeg bij verteld wordt dat bestralen/radiotherapie op korte- en lange termijn behoorlijk heftige bijwerkingen kan hebben. Reclame maken voor borstsparend opereren betekent dus het hele verhaal vertellen.
    Kortom: De nog ongepubliceerde onderzoeksresultaten van het IKNL hadden nooit naar buiten gebracht mogen worden via de (vak)pers. Dat Amerikaanse artsen een boodschap nodig vonden is nog tot daaraan toe, maar niet op deze ondoordachte manier.

  5. wilmamazone says:
    december 19, 2015 om 8:39 pm

    Onder het artikel in MC o.a. deze reactie:

    “als geinteresseerde huisarts met als special interest-gebied breast-ultrasound heb ik het congres in San Antonio bezocht. Een van de voordrachten was van Jay R. Harris van Dana-Farber Cancer Institute, Boston. In deze voordracht werd juisr gesteld dat de toegevoegde waarde van bestraling na lumpectomy minimaal was en dat het automatisch nabehandelen bij lumpectomy middels bestraling ter discussie zou kunnen worden gesteld.
    De uitkomst van het Nederlandse onderzoek is derhalve ook in dit licht bezien erg verrassend, omdat de uitkomst van het voornoemde onderzoek ( Higher 10-year overall survival after breast conserving therapy compared to mastectomy etc.) alleen valt te verklaren vanuit het effect van toegevoegde bestraling.
    Graag zou ik het commentaar hierop vernemen van S. Siesling e.a.
    met dank.
    w.v.Bodegom
    ”
    w.j. van bodegom, huisarts/echografist, linschoten nederland – 19-12-2015 18:30

    http://www.cancertherapyadvisor.com/sabcs-2015/breast-cancer-surgery-benefits-radiotherapy-treatment-risk/article/458948/

    December 09, 2015
    Benefits, Critical Questions of Radiotherapy After Breast Cancer Surgery

    SAN ANTONIO—Radiotherapy after breast-conserving surgery (BCS) will occur less frequently in the future and there is strong evidence that hypofractionated radiotherapy schedules should be “used frequently,” according to Jay R. Harris, MD, of the Dana-Farber Cancer Institute, Brigham and Women’s Hospital, and Harvard Medical School in Boston, MA. Dr Harris delivered a plenary lecture, “Critical Decision Making in Radiation Therapy,” at the 2015 San Antonio Breast Cancer Symposium.1

    “Is breast radiotherapy needed after BCS? Radiotherapy reduces any first recurrence and mortality, but the absolute benefit is very small in some subgroups,” he said. “It is now time—past time—to find ways where radiotherapy can be safely omitted from patients’ treatment.”

    One subset of patients who may be spared radiotherapy are older women diagnosed with small ER-positive, HER2-negative Luminal A subtype cancers. Dana-Farber has adopted a new protocol, he reported: women age 50 to 75 who are diagnosed with a T1N-Luminal A breast cancer (as assessed by Prosigna®) will be offered the option of hormone therapy alone.

    Het lijkt er dus op dat in de nabije toekomst niet meer standaard bestraald gaat worden na een borstsparende operatie. Daar sta je dan als IKNL met een persbericht dat hierdoor dubbelop voorbarig wordt.

  6. wilmamazone says:
    december 22, 2015 om 9:41 am

    Het bovenstaande onderzoek komt ook ter sprake. Het regende bezorgde telefoontjes bij o.a. Borstkankervereniging Nederland en ook in de spreekkamer een toename van ongeruste patiënten. Met een kleine moeite was dat nergens voor nodig geweest.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

Gravatar
WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. ( Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. ( Log uit /  Bijwerken )

Annuleren

Verbinden met %s

%d bloggers liken dit: